De verhoging van de maximumsnelheid voor de tractor en trekker
Het toestaan van landbouwverkeer is voor de wegbeheerder vaak heel lastig. Landbouwverkeer zorgt namelijk voor extra veiligheidsrisico’s die eigen zijn aan de aard van een landbouwvoertuig. Een tractor of trekker is nu eenmaal groot en zwaar en kan bij een verkeersongeval extreem veel schade aanrichten. Het is een van de redenen waarom een tractorverzekering verplicht is. Tegelijkertijd rijden deze voertuigen relatief langzaam, wat in een belemmering van de verkeersdoorstroming resulteert. Met de verhoging van de maximumsnelheid voor de tractor of trekker wordt dit laatste probleem aangepakt. Dit moet ook bijdragen aan de verkeersveiligheid, doordat landbouwverkeer via veiligere wegen omheen de bebouwde kom kan worden gestuurd.
Inhoud
Verhoging maximumsnelheid voor tractoren
De wettelijke maximumsnelheid voor landbouwvoertuigen was lange tijd 25 km/u. Echter, in de praktijk bleek dat veel tractorbestuurders sneller rijden. Dat toonde onder meer een onderzoek van de Adviesdienst Verkeer en Vervoer aan. Dit onderzoek gaf aan dat slechts 11% van de ondervraagde bestuurders onder de limiet van 25 km/u blijft. Maart liefst 64% zei meestal tussen de 25 en 40 km/u te rijden en 25% gaf zelfs aan sneller te rijden dan 40 km/u. Dat landbouwvoertuigen lange tijd geen kenteken hadden, maakte de handhaving moeilijker.
Eind 2016 nam de Tweede Kamer een motie aan om de maximumsnelheid voor landbouwvoertuigen te verhogen naar 40 km/u. Dit voorstel is in mei 2020 aangenomen. Hierdoor is artikel 22 RVV 1990 gewijzigd en is een artikel 22a ingevoerd. Door het aannemen van dit wetsvoorstel voldoet Nederland meteen ook aan de Europese apk-plicht voor landbouwvoertuigen en mogen landbouwvoertuigen ook op meer wegen rijden.
Maximumsnelheid van 40 km/u voor landbouwvoertuigen
Samen met het aannemen van het wetsvoorstel is beslist dat alle landbouwvoertuigen moeten worden geregistreerd en over een kenteken moeten beschikken. Nieuwe tractors worden direct met een kenteken geleverd. Hiervoor geldt een overgangstermijn tot 2025. Vanaf dan mogen alle tractoren tot 40 km/u rijden. Hoewel de maximumsnelheid 40 km/u bedraagt, moet er uiteraard nog altijd rekening worden gehouden met andere snelheidsbeperkingen die op bepaalde wegen kunnen gelden.
Wie eerder dan 2025 gebruik wil maken van deze snelheidsverhoging, moet een ontheffing aanvragen en al eerder een kentekenplaat gebruiken bij het rijden op sommige wegen. Dankzij de kentekenplaat kunnen onder meer snelheidsovertredingen eenvoudiger worden vastgesteld.
Gebieden met een maximumsnelheid van 40 km/u
Het aanvankelijke idee was dat tractoren en trekkers overal tot 40 km/u zouden mogen rijden, maar dit heeft men later genuanceerd. Het is vooral de bedoeling dat het landbouwverkeer met een hogere snelheid over bepaalde wegen wordt gestuurd, wegen die hiervoor geschikt zijn. Het principe is dat de verhoogde maximumsnelheid geldt op alle erftoegangswegen en gebiedsontsluitingswegen waar het landbouwverkeer eerder al was toegestaan, maar dan wel met een aantal uitzonderingen. Dit zorgt voor een goede balans tussen de verkeersdoorstroming en de veiligheid van zwakke verkeersdeelnemers.
| Type weg | Maximumsnelheid voor tractoren en trekkers |
|---|---|
| ETW30-wegen met vrijliggende fietspaden | 30 km/u |
| ETW30-wegen zonder vrijliggende fietspaden | 25 km/u |
| GOW50-wegen zonder vrijliggende fietspaden | 25 km/u |
| Andere erftoegangswegen en gebiedsontsluitingswegen waar landbouwverkeer is toegestaan | 40 km/u |
Belangrijke rol voor de wegbeheerder
Het is de wegbeheerder die bepaalt waar het landbouwverkeer al dan niet welkom is. De wegbeheerder dient daarbij plannen uit te werken in de vorm van bebording, verkeersbesluiten en eventuele infrastructurele maatregelen. Hierbij wordt een ja-tenzij-beleid nagestreefd. Dit wil zeggen dat het uitgangspunt is dat een weg toegankelijk is voor het landbouwverkeer en dat er 40 km/u mag worden gereden, tenzij er redenen zijn om dit niet toe te staan. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval als de rijbaan te smal is, de weg een hoofdfietsroute of een belangrijke schoolfietsroute is of als er al een parallelle, veiligere route is waar landbouwvoertuigen reeds 40 km/u mogen rijden. Het is ook mogelijk om bepaalde wegen van de ontheffing op basis van de breedte van het voertuig uit te sluiten, maar dit wordt in de praktijk (vrijwel) niet gedaan.
Verkeersborden en maximumsnelheid tractor en trekker
De gewijzigde maximumsnelheid voor tractors en trekkers zorgt ervoor dat de situatie per weg kan verschillen. Daarom moeten verkeersborden voor meer duidelijkheid zorgen. Bestuurders van een tractor of een trekker dienen rekening te houden met de onderstaande verkeersborden.
| Verkeersbord | Gevolg voor tractor of trekker |
|---|---|
| C8 | Weg is niet toegankelijk, onderbord kan uitzondering toekennen voor tractors die sneller mogen rijden dan 25 km/u |
| C9 | Weg is niet toegankelijk, onderbord kan uitzondering toekennen voor tractors die sneller mogen rijden dan 25 km/u |
| F11 | Verplicht gebruik van passeerbaan of passeerstrook |
| F12 | Einde verplicht gebruik van passeerbaan of passeerstrook |
Veelgestelde vragen over de verhoging van de maximumsnelheid voor tractoren en trekkers
Over de recente verhoging van de maximumsnelheid voor tractoren en trekkers zijn wellicht veel vragen ontstaan. Het is begrijpelijk dat mensen bezorgd zijn over de gevolgen van deze verandering. Hieronder vind je de antwoorden op de meest gestelde vragen over deze aangepaste regels.
Wat zijn de voordelen van het verhogen van de maximumsnelheid van tractors en trekkers?
Op drukke wegen zorgt de hogere maximumsnelheid voor een betere verkeersdoorstroming en een verbeterde verkeersveiligheid. Op plattelandswegen wijzigt er in de praktijk weinig, omdat men er door een gebrek aan controle in het verleden ook al vrijwel altijd snel reed. De gewijzigde regels zorgen er tevens voor dat het landbouwverkeer via veiligere en beter geschikte wegen kan worden gestuurd.
Zorgt de verhoging van de maximumsnelheid voor tractors niet voor een groter ongevalrisico?
Volgens onderzoek is dit niet het geval. Enerzijds komt dit omdat tractors in de praktijk al zo snel reden. De verhoging van de maximumsnelheid wijzigt in de praktijk dus niet veel. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek dat snelheid niet de belangrijkste oorzaak van ongevallen met tractors is. Ook is de invoering van de maximumsnelheid gekoppeld aan een betere sturing van het landbouwverkeer, het invoeren van een trekkerrijbewijs, het invoeren van een kentekenplicht en een strengere controle. Dit alles moet juist bijdragen aan een lager ongevalrisico.
Waarom is de maximumsnelheid vastgelegd op 40 km/u?
Dit is een gevolg van de afweging van veel factoren. In de eerste plaats is dit de snelheid die in de praktijk al vaak werd aangehouden. Tegelijkertijd is dit de snelheid die voor veel tractors technisch mogelijk is, hoewel er een sterke toename is van het aantal tractoren die tot 60 km/u kunnen rijden. Verschillende onderzoekers stellen dat een verhoging van de snelheid tot meer dan 40 km/u zal leiden tot meer ongevallen en slachtoffers. Met het oog op de verkeersveiligheid is dus gekozen voor 40 km/u. Dit is een veilige snelheid en dit zorgt voor een acceptabele verkeersdoorstroming.
Zorgt de hogere maximumsnelheid voor grotere onveiligheidsgevoelens bij andere weggebruikers?
Daarover zijn nog geen eensluidende onderzoeken gepubliceerd. Eerder onderzoek gaf wel aan dat ruim de helft van de fietsers en driekwart van de automobilisten vindt dat het landbouwverkeer zorgt voor een groter gevoel van verkeersonveiligheid. Daarbij speelden vooral factoren als de afmetingen, de lading, de verlichting en vuil en modder een belangrijke rol. Opvallend is dat een lage en een hoge snelheid in vrijwel dezelfde mate bijdroeg aan het onveiligheidsgevoel. Het is dus niet duidelijk of de verhoging van de maximumsnelheid zal zorgen ¬voor meer of minder onveiligheidsgevoelens bij andere weggebruikers.
Hoe snel mag een tractor op een eigen terrein rijden?
De maximumsnelheid voor tractors en trekkers geldt enkel bij gebruik op de openbare weg. Indien het eigen terrein geen openbare weg is, zijn er geen snelheidslimieten. De bestuurder dient dan zelf de nodige afwegingen te maken. Daarbij dient hij onder andere rekening te houden met zijn eigen veiligheid, de veiligheid van anderen en eventuele hinder voor omwonenden. Als de bestuurder een onaangepaste snelheid hanteert en iemand aanrijdt, kan hij op basis hiervan nog altijd aansprakelijk worden gesteld.