Rijbewijs voor tractor of trekker (T-rijbewijs)
Als je op de openbare weg een landbouw- of bosbouwtrekker (LBT) of een motorrijtuig met beperkte snelheid (MMBS) wil besturen, moet je verplicht over een T-rijbewijs beschikken. In de volksmond wordt dit ook wel eens het tractorrijbewijs of het trekkerrijbewijs genoemd. Het T-rijbewijs krijg je slechts nadat je bent geslaagd voor een theoretisch examen en een praktijkexamen.
Inhoud
Verplicht T-rijbewijs voor trekkers
Een T-rijbewijs is in principe altijd nodig indien een LBT (landbouw- of bosbouwtrekker) of een MMBS (motorrijtuig met beperkte snelheid) op de openbare weg wordt gebruikt. Een MMBS is bijvoorbeeld een vorkheftruck, een SRV-wagen, een bezemwagen of een wegtreintje. Indien een van de genoemde voertuigen enkel op privégrond wordt gebruikt, is een T-rijbewijs niet nodig. Er zijn nog een aantal andere uitzonderingen waarbij een T-rijbewijs niet nodig is, zelfs als het voertuig op de openbare weg wordt gebruikt.
Enkel verplicht op de openbare weg
Het T-rijbewijs is enkel verplicht indien een van de genoemde voertuigen op de openbare weg wordt gebruikt. Het gaat om alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen. Ook bijvoorbeeld bruggen en duikers vallen daaronder. Hetzelfde geldt voor trottoirs, voetpaden, rijwielpaden, parkeerplaatsen, parkeerterreinen en voetgangersgebieden. Het gaat met andere woorden om alle wegen waar vrijelijk kan worden gelopen of gereden, zonder dat dit expliciet is verboden door de eigenaar. Een voorbeeld van een expliciet verbod is een hek of een toegangscontrole. Als een weg tijdelijk door wegwerkzaamheden is afgesloten, is het afgesloten deel eveneens openbaar.
Uitzonderingen op verplicht T-rijbewijs voor trekkers
Er is een uitzondering voor voertuigen die niet breder zijn dan 130 cm (incl. het verwisselbaar uitrustingsstuk aan de voorkant) en die worden gebruikt voor het bestrijden van onkruid, het vegen, het ruimen van sneeuw, het bestrijden van gladheid, het verzamelen van hondenpoep of het maaien. Het mag geen verwisselbare machine of aanhangwagen (kunnen) trekken. De bestuurder dient dan niet over een T-rijbewijs te beschikken.
Daarnaast is er een uitzondering voor heftrucks met een breedte van 130 cm of minder. Ook hier geldt een verbod op het trekken van machines of aanhangwagens. Houd er rekening mee dat de verplichte scholing voor bestuurders van heftrucks op grond van de Arbowetgeving wel blijft gelden.
Verschil trekkerscertificaat en T-rijbewijs
Het trekkerscertificaat is een bewijs van vaardigheid en is geen officieel rijbewijs. Het is een verplichting die in het verleden werd opgelegd door de Arbowetgeving voor bepaalde groepen van personen die beroepshalve een trekker gebruiken. Het T-rijbewijs is daarentegen een Nederlands rijbewijs dat nodig is om op de openbare weg te mogen rijden. Met de invoering van het T-rijbewijs is het trekkerscertificaat vervallen. Houders van het trekkerscertificaat konden dit gedurende enige tijd inruilen voor het T-rijbewijs. Deze termijn is intussen verstreken.
Verbetering van de verkeersveiligheid
Met de invoering van het T-rijbewijs heeft de overheid de verkeersveiligheid willen verbeteren. Er gebeurden namelijk erg veel ongelukken met landbouwvoertuigen en tractoren. En dat terwijl er jaar na jaar meer landbouwvoertuigen op de openbare weg worden gebruikt. Met de invoering van het T-rijbewijs hoopt men een verbetering van de rijvaardigheid en een afname van het aantal ongelukken te bekomen. In vrijwel alle andere Europese landen was een T-rijbewijs reeds verplicht. Bovendien ging het om de laatste categorie van motorvoertuigen zonder rijbewijsverplichting. Ook deze zaken speelden mee bij het invoeren van het verplichte T-rijbewijs voor trekkers en tractoren.
Stap voor stap het T-rijbewijs behalen
Sinds 1 juli 2015 geldt de verplichting om een T-rijbewijs te hebben indien een tractor, trekker of een MMBS op de openbare weg wordt gebruikt. Vanaf de leeftijd van 15,5 jaar kan het theorie-examen worden afgelegd. Het praktijkexamen kan vanaf 16 jaar worden afgelegd.
Theorie studeren
Het volgen van theorielessen is niet verplicht, maar is wel aan te raden. Er zijn verschillende instanties die theorielessen aanbieden. Ook kan je zelf de theorie studeren. Hiervoor bestaan er theorieboeken. Het is aan te raden om niet alleen de theorie te studeren, maar om ook oefenexamens te maken. De oefenreeksen vormen vaak de beste voorbereiding op het theorie-examen.
Theorie-examen afleggen
Vanaf de leeftijd van 15,5 jaar is het mogelijk om het theorie-examen af te leggen. Dit examen toetst of de kandidaat de verkeerstheorie voor tractoren voldoende beheerst. Het theorie-examen afleggen, kost ongeveer 40 euro.
Praktijklessen volgen
Het volgen van praktijklessen is niet verplicht, maar is wel aan te raden. Dit kan via een rijschool of via een school voor agrarisch onderwijs. Hoeveel praktijklessen er nodig zijn, is samen met de rijinstructeur te bepalen.
Praktijkexamen afleggen
Door middel van het praktijkexamen toon je aan dat je de verkeerspraktijk voor tractoren voldoende beheerst. Het praktijkexamen wordt samen met een examinator afgelegd, waarbij de praktische afwikkeling van een aantal verkeerssituaties wordt getoetst. Het praktijkexamen kost ongeveer 230 euro.
T-rijbewijs aanvragen
Nadat je bent geslaagd voor het praktijkexamen kan je het T-rijbewijs aanvragen. Daarvoor dien je een Eigen Verklaring in te vullen. Hiermee verklaar je dat je lichamelijk en geestelijk geschikt bent om een voertuig te besturen. De gemeente zal aanvraagkosten in rekening brengen. Het bedrag hiervan kan per gemeente verschillen.
Andere regels voor bestuurders van een tractor of trekker
De bestuurder van een tractor of een trekker dient niet alleen over een geldig T-rijbewijs te beschikken, maar dient uiteraard ook rekening te houden met de verkeersregels. Dit wil onder meer zeggen dat ook de regels met betrekking tot het onder invloed zijn van alcohol en drugs van toepassing zijn. Als het T-rijbewijs als eerste rijbewijs is afgeleverd, geldt dit als een beginnersrijbewijs met een alcoholpromillage van niet meer dan 0,2 promille. En als het rijbewijs door de politie wordt ingevorderd, is het ook niet langer toegestaan om een ander motorvoertuig (bijvoorbeeld een auto) te besturen. Verder dient men over een geldige aansprakelijkheidsverzekering of tractorverzekering te beschikken.
Veelgestelde vragen over het trekkerrijbewijs
Met de invoering van het trekkerrijbewijs geldt de rijbewijsplicht voor een laatste categorie van motorrijtuigen. De invoering van het trekkerrijbewijs heeft voor enige onduidelijkheid gezorgd. Veel mensen zitten nog met vragen over het trekkerrijbewijs. Hieronder zijn een aantal veelgestelde vragen over het T-rijbewijs beantwoord.
Vanaf welke leeftijd kan ik starten met lessen voor het T-rijbewijs?
Vanaf de leeftijd van zestien jaar is het mogelijk om te starten met de praktijklessen. Dit is ook de leeftijd waarop het is toegestaan om het rijexamen voor het rijbewijs T af te leggen. Over het algemeen hebben jongeren meer lessen nodig. De rijinstructeur zal helpen bij het bepalen van het benodigde aantal lessen.
Mag ik een tractor besturen met een B-rijbewijs?
Als je een B-rijbewijs hebt dat voor 1 juli 2015 is afgegeven, is het gedurende de looptijd van het rijbewijs toegestaan om een tractor te besturen. De categorie T zal automatisch worden bijgeschreven op het moment van het vernieuwen van het B-rijbewijs. Bij de vernieuwing van het rijbewijs na 2025 zal de T-bevoegdheid echter vervallen. Wie op 1 juli 2015 of later het B-rijbewijs heeft behaald, mag op basis hiervan geen tractor besturen.
Heb ik een T-rijbewijs nodig als ik een tractor op mijn eigen veld gebruik?
Nee, een T-rijbewijs is enkel verplicht indien de tractor op de openbare weg wordt gebruikt. Als je met de tractor op de openbare weg rijdt om naar jouw terrein te rijden, dien je wel over een T-rijbewijs te beschikken. Als je de openbare weg niet betreedt, heb je geen T-rijbewijs nodig.
Is het certificaat van vakbekwaamheid nog geldig?
Nee, met de invoering van het T-rijbewijs is het trekkerrijbewijs jeugdigen of het certificaat van vakbekwaamheid komen te vervallen. In de plaats daarvan dient men over het T-rijbewijs te beschikken.
Welke Arboregels zijn er voor het werken met trekkers?
In de Arbowetgeving werkt men met doelvoorschriften die veilig en gezond werken mogelijk moeten maken. Dit houdt onder andere in dat de werkgever de risico’s moet inventariseren en beoordelen. Ook moet hij zijn werknemers inlichten over deze risico’s, hen onderrichten en hen beschermen. In de Arbocatalogus Agrarische en Groene Sectoren is uitgewerkt hoe dit dient te gebeuren.
Moet ik een T-rijbewijs behalen als ik een C-rijbewijs heb?
Nee, wie het C-rijbewijs heeft, heeft automatisch ook het T-rijbewijs. Bij het vernieuwen van het C-rijbewijs zal men de categorie T gewoon bijschrijven.