Hoger beroep
Bij hoger beroep wordt een rechtszaak opnieuw behandeld, maar dan door een hogere rechter. Hoger beroep kan een oplossing bieden wanneer een van de partijen het niet eens is met de uitspraak van een eerdere rechter. In de meeste gevallen gaat men in hoger beroep bij een bijzonder college of een gerechtshof. Hoe het hoger beroep verloopt, is onder andere afhankelijk van het type zaak.
Inhoudsopgave
Hoger beroep in een civiele zaak
Civiele zaken zijn conflicten tussen particulieren, stichtingen en/of bedrijven. Civiele zaken gaan bijvoorbeeld over huurconflicten en burenruzies. Bij deze zaken dient men in beroep te gaan bij het gerechtshof. Als het niet mogelijk is om te wachten tot de uitspraak in hoger beroep, kan er om een voorlopige voorziening worden gevraagd. In sommige civiele zaken, bijvoorbeeld als het gaat over een bedrag van minder dan 1.750 euro, is hoger beroep niet mogelijk.
Dagvaarding in hoger beroep
Als de rechter een uitspraak heeft gedaan, spreken we van een vonnis. Het is mogelijk om hiertegen in beroep te gaan. Hiervoor overhandig je een dagvaarding in hoger beroep aan de andere partij. Dit moet gebeuren binnen vier weken (uitspraak in een kort geding) of drie maanden (bodemprocedure). Dit doe je niet zelf, een advocaat of een gerechtsdeurwaarder dient dit te doen.
Rolzitting
Bij de rolzitting dient de advocaat schriftelijke stukken in, maar wordt de zaak nog niet inhoudelijk behandeld. De advocaat licht toe waarom hij vindt dat het vonnis van de eerste rechter moet worden vernietigd. Daarvoor geeft de advocaat zijn grieven (juridische argumenten). Het kan ook dat de andere partij een hoger beroep heeft ingesteld. Bij de rolzitting zal het gerechtshof aangeven op welke datum je uiterlijk moet reageren op de memorie van grieven. De reactie wordt vastgelegd in een memorie van antwoord. Het is niet verplicht om te reageren, het gerechtshof kan namelijk ook een verstekarrest vellen.
Zitting
Na de schriftelijke ronde kan het gerechtshof een tussenarrest of een eindarrest vellen. Meestal worden de partijen uitgenodigd om extra informatie te geven tijdens de zitting. In de uitnodiging staat of je al dan niet verplicht aanwezig moet zijn. Tijdens de zitting worden extra vragen gesteld. Er kunnen ook getuigen of deskundigen worden opgeroepen. Men gaat ook na of mediation of schikking al dan niet een betere optie is dan een beslissing van het gerechtshof.
Uitspraak van de rechter
Aan het einde van de zitting zal het gerechtshof aangeven wanneer het arrest volgt. Het gerechtshof kan het beroep gegrond verklaren. Dit betekent dat de uitspraak van de eerste rechter wordt vernietigd. Het gerechtshof kan het beroep ook ongegrond verklaren. Dit wil zeggen dat de uitspraak van de lagere rechter in stand blijft. Het gerechtshof zal bepalen of de verliezende partij (een deel van) de proceskosten aan de andere partij moet betalen. Het is mogelijk om verzet (bij een verstekarrest) of cassatie aan te tekenen tegen de beslissing van het gerechtshof.
Hoger beroep in een familiezaak
Een familiezaak is een zaak over een familiekwestie, zoals een conflict over de alimentatie of over een echtscheiding. Bij een familiezaak gaat men bij het gerechtshof in hoger beroep. Om in hoger beroep te gaan in een familiezaak is een advocaat verplicht.
Verzoekschrift in hoger beroep
Het is mogelijk om in hoger beroep te gaan tegen een beschikking van de rechter. Dit doe je door een verzoekschrift of beroepschrift te sturen naar het gerechtshof. Een advocaat dient dit voor je te doen en dit binnen drie maanden na de uitspraak. In het beroepschrift vraag de advocaat om de uitspraak van de eerste rechter te vernietigen. Hij licht ook toe waarom jij het niet met de uitspraak eens bent.
Oproep voor de zitting
Beide partijen en eventueel ook andere belanghebbenden worden opgeroepen voor de zitting. In de oproep staat wanneer de zitting plaatsvindt. Als deze datum niet past, is het belangrijk om zo snel mogelijk contact op te nemen met de griffie. De andere partij zal een kopie van het beroepschrift en de bijlagen ontvangen. Men krijgt de tijd om te reageren. We spreken dan van een verweerschrift. Het is niet verplicht om schriftelijk te reageren, dit kan ook mondeling tijdens de zitting.
Zitting
Het is niet verplicht om naar de zitting te komen, maar dit is wel aan te raden. Wie naar de zitting komt, krijgt de mogelijkheid om er zijn of haar mening te geven. De appellant krijgt altijd het eerste woord en mag zijn verzoek toelichten, waarna de tegenpartij hierop kan reageren. Het hof zal ook vragen stellen. Deze zitting is niet openbaar en er worden geen getuigen gehoord. Tijdens de zitting worden ook andere oplossingsmethoden onderzocht, zoals mediation.
Uitspraak
Aan het einde van de zitting zal het gerechtshof zeggen wanneer de uitspraak of beschikking volgt. De advocaat krijgt de beschikking toegestuurd. Het gerechtshof kan het beroep gegrond verklaren en de uitspraak van de eerste rechter vernietigen. Het gerechtshof kan het beroep ook ongegrond verklaren. Dan blijft de uitspraak van de eerste rechter bestaan. Het is mogelijk om in cassatie te gaan als je het niet eens bent met de uitspraak van het gerechtshof.
Hoger beroep in een strafzaak
Strafzaken zijn zaken waarbij men wordt gestraft voor een overtreding of een misdrijf, bijvoorbeeld hacking of mishandeling. Hierbij gaat men in beroep bij het gerechtshof. Hoger beroep in strafzaken is extra complex. Het is ook belangrijk om snel, binnen twee weken na de uitspraak, in hoger beroep te gaan. Ook het Openbaar Ministerie kan in beroep gaan. Het inschakelen van een advocaat is niet verplicht, maar wel aan te raden.
Meer informatie over de strafrechtelijke procedureHoger beroep in een bestuurszaak
Wie het hoger beroep behandelt in een bestuurszaak, is afhankelijk van het onderwerp van de zaak. Bij belastingzaken is het gerechtshof bevoegd, maar bij zaken over sociale zekerheid (bv. studiefinanciering) en ambtenarenrecht (bv. arbeidszaken met ambtenaren) gaat men in hoger beroep bij de CRvB (Centrale Raad van Beroep). Bij zaken over economisch bestuursrecht (bv. zaken over de Postwet of de Mededingingswet) is het CBb (College van Beroep voor het bedrijfsleven) bevoegd. Als het gaat over vreemdelingenzaken of over zaken met betrekking tot omgevingsvergunningen, gaat men in hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak RvS (Raad van State).
Hoger beroep bij belastingzaken
Als je het niet eens bent met een uitspraak in een belastingzaak kan het gerechtshof de zaak opnieuw behandelen. Het is mogelijk, maar niet verplicht, om hierbij de hulp van een advocaat in te schakelen. Om in hoger beroep te gaan bij een belastingzaak dien je een hogerberoepschrift in bij het Team belastingrecht van het gerechtshof. Dit kan digitaal of per post. Het kan ook dat een overheidsorganisatie hoger beroep heeft ingesteld. Dan ontvang je hiervan een kopie en een uitnodiging om een verweerschrift in te dienen.
Over het algemeen wordt de zaak tijdens een zitting behandeld. Soms wordt er overgegaan tot een vereenvoudigde behandeling. De zitting is niet openbaar. Het is ook mogelijk om er op de zitting uit te komen en een schikking te treffen. Eventueel kan er worden ingezet op mediation naast rechtspraak.
Hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB)
De CRvB is bevoegd in zaken over sociale voorzieningen, sociale verzekeringen en ambtenarenrecht. Het is mogelijk om bij dit hoger beroep een advocaat in te schakelen, maar dit is niet verplicht. Het hogerberoepschrift is binnen zes weken na de uitspraak van de rechtbank in te dienen. Ook het bestuursorgaan kan hoger beroep instellen. Dan is het mogelijk om hierop te reageren met een verweerschrift of om zelf ook nog hoger beroep in te stellen. In het tweede geval spreken we van een incidenteel hoger beroep.
Voor de mondelinge behandeling zal de CRvB eerst een vooronderzoek uitvoeren. Het kan dat je hiervoor wordt opgeroepen. Er kunnen ook getuigen worden opgeroepen. Soms moet je deelnemen aan een medisch onderzoek. De zaak kan door de meervoudige kamer met drie rechters of door de eenvoudige kamer met één rechter worden behandeld. Hier bestaan regels over die zijn opgenomen in de Code zaakstoedeling. Meestal behandelt men de zaak tijdens een zitting, maar soms kiest men voor een vereenvoudigde behandeling. Binnen zes weken na de zitting doet de CRvB uitspraak.
Hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb)
Het College van Beroep voor het bedrijfsleven is bevoegd bij bepaalde economische onderwerpen en tuchtzaken. Het is niet verplicht om een advocaat in te schakelen. Zowel jij als het bestuursorgaan kunnen in hoger beroep gaan. Het is wel nodig om uiterlijk zes weken na de bekendmaking van de uitspraak of het besluit een hogerberoepschrift in te dienen. Als het bestuursorgaan hoger beroep heeft ingediend, kun je een verweerschrift indienen. Hiervoor geldt een termijn van vier weken. Er zal een vooronderzoek plaatsvinden, een onderzoek voorafgaand aan de zitting. Daarbij kan men bijvoorbeeld getuigen oproepen of een onderzoek ter plaatse instellen. Het is niet verplicht om op de zitting aanwezig te zijn, tenzij je hiervoor opgeroepen bent. Het is wel aan te raden om aanwezig te zijn. Binnen zes weken na de dag van de zitting doet het CBb uitspraak.
In hoger beroep gaan bij de Afdeling bestuursrechtspraak
De Afdeling bestuursrechtspraak is de hoogste bestuursrechter in Nederland en doet niet alleen uitspraken in zaken tussen burgers en de overheid, maar ook bij zaken tussen verschillende overheden. Als je het bijvoorbeeld niet eens bent met een beslissing van de gemeente of van de Rijksoverheid kun je hiertegen in beroep gaan bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Soms kan een bestuursrechtelijk geschil beter worden opgelost door mediation. Alleen als alle betrokken partijen instemmen, kan mediation een oplossing bieden.
Er zijn verschillende manieren om een hoger beroep in te dienen bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Dit kan bijvoorbeeld via het Digitaal loket (voor burgers), via het Portaal Mijn Zaak of via Veilig Mailen. Het kan zelfs per brief of per fax. Het is belangrijk om de persoonlijke gegevens te vermelden, alsook het besluit of de uitspraak waar je het niet mee eens bent. Je dient bovendien te vermelden waarom je het niet eens bent met de uitspraak of het besluit. De termijn voor het instellen van een hoger beroep is zes weken. Een advocaat is niet verplicht, maar het inschakelen van een advocaat is wel aan te raden.
Kosten van hoger beroep
Aan een hoger beroep zijn kosten verbonden. Zo moet je griffierecht betalen. De hoogte van dit bedrag is afhankelijk van het type zaak. Als je in het gelijk wordt gesteld, krijg je mogelijk het griffierecht terug van de partij die in het ongelijk is gesteld. Daarnaast moet je ook advocaatkosten maken en kunnen er extra kosten zijn, bijvoorbeeld voor experts of getuigen.
Rechtsbijstandverzekering en hoger beroep
Een rechtsbijstandverzekering biedt dekking voor kosten die kunnen ontstaan bij juridische conflicten, waaronder de kosten voor het voeren van een procedure in hoger beroep. Het is een verzekering die bijdraagt aan de betaling van juridische kosten, zoals advocaatkosten, griffierechten en andere gerechtelijke kosten. Het kan zijn dat de verzekeraar een maximumbedrag hanteert dat vergoed wordt. Dit bedrag kan snel overschreden worden bij een hoger beroep, vanwege de vaak hogere kosten. Het is daarom belangrijk om de voorwaarden van je rechtsbijstandverzekering goed door te nemen en te overleggen met je advocaat en rechtsbijstandverzekeraar voordat je beslist om in hoger beroep te gaan.
Meer informatie over de rechtsbijstandverzekeringGesubsidieerde rechtsbijstand bij hoger beroep
Als je weinig inkomsten en weinig vermogen hebt, kan je een vergoeding krijgen voor het betalen van een advocaat of een mediator. Er is altijd sprake van een eigen bijdrage. Griffierechten zijn bovendien altijd zelf te betalen. Ook bij een hoger beroep kan je in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand. Hoeveel je zelf dient te betalen en hoe hoog de toevoeging is, hangt af van het inkomen en het eigen vermogen. Jouw advocaat dient deze subsidie voor jou aan te vragen.
Meer informatie over gesubsidieerde rechtsbijstandVeelgestelde vragen over hoger beroep
Het is niet nodig om je neer te leggen bij de beslissing van een rechter. Je kan namelijk nog in hoger beroep gaan. Het is wel belangrijk dat je dit op tijd doet en dat je daar goede argumenten voor hebt. Schep daarom eerst klaarheid en win informatie in. Ook de hieronder weergegeven vragen en antwoorden helpen om duidelijkheid te scheppen.
Wat is het verschil tussen in verzet gaan en in hoger beroep gaan?
In verzet gaan wordt gedaan tegen een vonnis dat bij verstek is gewezen, dat wil zeggen een vonnis waarbij de gedaagde partij niet aanwezig was of niet gereageerd heeft. Het verzet biedt de mogelijkheid om alsnog gehoord te worden en verweer te voeren tegen de claim. In hoger beroep gaan wordt gebruikt om een bestaand vonnis, dat is gewezen na een volledig proces, aan te vechten. Men is het dan niet eens met de beslissing van de rechter en wil dat een hogere rechtbank de zaak opnieuw bekijkt en een nieuw oordeel velt.
Hoe ga ik in hoger beroep tegen een overheidsbeslissing?
Meestal moet je eerst bezwaar maken, maar soms kun je ook direct in beroep gaan. Als je het niet eens bent met het besluit op het bezwaar, kun je via een beroepschrift in hoger beroep gaan. Vaak heb je zes weken de tijd om dit te doen, maar soms gaat het slechts om twee weken. Het is belangrijk dat je op tijd bent en dat het beroepschrift de verplichte vermeldingen bevat. Schakel de hulp in van een advocaat als je hier twijfels over hebt.
Wat is een voorlopige voorziening bij een hoger beroep?
Soms is iets zo belangrijk dat het niet kan wachten tot de behandeling in hoger beroep. Dan kan er direct en tijdelijk een beslissing worden genomen. Bijvoorbeeld dat een boom niet mag worden gekapt tot er een uitspraak in hoger beroep is. Een voorlopige voorziening is aan te vragen bij de rechter. Het is niet mogelijk om in beroep te gaan tegen deze beslissing over een voorlopige voorziening.
Wat is het verschil tussen in hoger beroep gaan en in cassatie gaan?
In hoger beroep gaan, betekent dat je het niet eens bent met de uitspraak van de rechter en dat je wilt dat een hogere rechtbank de zaak opnieuw bekijkt. Tijdens een hoger beroep wordt de zaak in zijn geheel opnieuw bekeken, inclusief de feiten en de toepassing van het recht. In cassatie gaan is de laatste stap in het juridische proces. Dan beoordeelt men de feiten niet opnieuw, maar kijkt men alleen of het recht correct is toegepast door de lagere rechters.
Wat is de memorie van grieven bij een hoger beroep?
De memorie van grieven is een formeel document dat wordt ingediend door de partij die in hoger beroep gaat (“de appellant”). Dit document bevat alle 'grieven', ofwel klachten, die de appellant heeft over de uitspraak van de lagere rechtbank. In de memorie van grieven geeft de appellant dus aan waarom hij of zij het niet eens is met de eerdere uitspraak. De memorie van grieven is een zeer belangrijk document, omdat het gerechtshof het hoger beroep baseert op de in dit document geformuleerde grieven.