Vernielingen door buren
Bij vernielingen door de buren speelt het gewone aansprakelijkheidsrecht. Dit wil zeggen dat wie een fout begaat en daarbij een ander schade berokkent, ongeacht of dit al dan niet gewild was, de schade ook moet vergoeden. Als de twee buren samen een fout hebben begaan die in schade resulteerde, wordt de foutaansprakelijkheid volgens hun bijdrage verdeeld. Van een fout is in de praktijk al snel sprake.
Verschillende soorten vernielingen door buren
Vernielingen door de buren kunnen van velerlei aard zijn. Daarom zal geval per geval moeten worden nagegaan of de buren al dan niet aansprakelijk zijn. Omdat de beoordeling vaak heel complex is, zijn deze situaties op individuele pagina's toegelicht.
Vernielingen door stormschade
De buurman van wie de boom wegwaait en rechtstreeks in de bijkeuken van de buren vliegt, zal niet altijd een fout hebben begaan. Dit zou enkel zo zijn als de buurman het bijvoorbeeld heeft nagelaten om een oude boom met eerdere stormschade te kappen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld als hij zijn tuinmeubilair na aangekondigd stormweer niet binnen heeft gehaald, terwijl hij zich op een onaangekondigde windhoos niet zomaar kon voorzien. In dergelijke overmachtsgevallen, waarbij men niet aansprakelijk is, moet worden nagegaan of de inboedel- en/of opstalverzekeraar de schade zal vergoeden.
StormschadeVernielingen door kinderen van de buren
Wanneer de kinderen van de buren schade veroorzaken, kunnen hun ouders of voogd daarvoor aansprakelijk zijn. Bij jonge kinderen wordt zo'n aansprakelijkheid zelfs vermoed.
De redenering hierachter is dat de ouders een fout hebben gemaakt bij de opvoeding of in hun toezicht.
Bij de beoordeling van het aansprakelijkheidsvraagstuk speelt onder andere de leeftijd van het kind een rol.
Vernielingen door kinderen van burenVernielingen door dieren van de buren
Net zoals de ouders of de voogden meestal aansprakelijk zijn voor vernielingen door jonge kinderen, is de bezitter over het algemeen ook aansprakelijk voor schade door huisdieren. De hond van de buren die uitbreekt en de tuin helemaal overhoophaalt, hun kat die de nagels in het vliegenraam zet of het varken dat via het open poortje in de tuin komt en de buren hun kuikentjes opeet: wellicht zijn de buren daarvoor aansprakelijk en zullen zij de schade moeten vergoeden.
Overlast van huisdieren van de burenVernielingen door buren die bouwen of verbouwen
Wanneer de buren bouwen of verbouwen, kunnen ze per abuis al eens schade veroorzaken. Denk maar aan de vele trillingen waardoor de gevel barst, wegzakkende funderingen of een gebroken raam. In dergelijke gevallen zijn het mogelijk niet alleen de buren die hiervoor kunnen worden aangesproken, maar ook hun aannemer. Een goede aannemer verzekert zich tegen dergelijke aansprakelijkheidsclaims.
Aansprakelijkheid bij verbouwingenFout moet wel bewezen worden
In bovenstaande situaties kunnen de buren aansprakelijk zijn, maar het volstaat natuurlijk niet dat er alleen naar de schade wordt gewezen. Uiteindelijk moet ook worden bewezen dat de buren een fout hebben gemaakt. Het is in ieder geval de reden waarom we veelvuldig wijzen op het belang van het verzamelen van bewijsstukken. Het gaat dan bijvoorbeeld om het uitvoeren van een nulmeting, het nemen van foto's of het gebruiken van videocamerabeelden.
Een uitspraak door Rechtbank Haarlem (ECLI:NL:RBHAA:2010:BO9651) illustreert dat het moeilijk is om iets te doen als er geen bewijzen zijn. In deze zaak was er jaren eerder een conflict ontstaan tussen twee directe buren. Bij het schilderen van het boeiboord was er namelijk verf gevallen op de eigendommen van de buurman. Vanaf dit moment zijn de verhoudingen tussen de twee buren ernstig verstoord geraakt.
Wijkagenten zijn verschillende keren ter plaatse moeten komen en hebben daarbij schade vastgesteld. Eerst was er een kras aangebracht op een personenauto. Er waren echter geen aanknopingspunten en het onderzoek werd gesloten. Drie maanden later herhaalde dit zich toen de banden van hetzelfde voertuig lek waren gestoken. Vier maanden later was er sprake van vijf gestolen stuks kerstverlichting. Opnieuw waren er geen aanknopingspunten voor een verder onderzoek. En dit ging zo verder en verder. Omdat er nooit bewijzen zijn aangeleverd, kon de rechter ook niet veel doen. Hij gaf wel mee te begrijpen dat de buren “allergisch” voor elkaar zijn, maar vertelde er meteen ook het volgende bij: “Voor die kwaal kan de civiele rechter geen oplossing bieden.”
Vergelijk dit even met een in 2019 behandelde zaak voor het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2019:4661). Ook toen werd een auto vernield. De rechterruitenwisser was omgebogen, de banden waren leeg, de ventielen waren afgeknipt, het achterlicht was beschadigd enzovoort. Echter, alles was op beeld vastgelegd. De buurman, die een balaclava droeg, werd gefilmd en zijn manier van lopen was enigszins herkenbaar. Dit was voldoende voor verder onderzoek en uiteindelijk werd het gebruikte materiaal in de woonst aangetroffen. Hier werd wel een schadevergoeding opgelegd.
Soms kan er ook strafrechtelijk worden ingegrepen
Wanneer vernielingen moedwillig ontstaan, bijvoorbeeld bij het aftrappen van autospiegels of het bekladden van een huis met graffiti, kan er ook strafrechtelijk worden ingegrepen. Dit volgt uit artikel 350 van het Wetboek van Strafrecht. Dit artikel geeft aan dat wie opzettelijk en wederrechtelijk anderen hun eigendommen vernielt, een gevangenisstraf van maximaal twee jaar of een geldboete van de vierde categorie kan krijgen. Deze boete kan oplopen tot 21.750 euro.
Wie slachtoffer wordt van vandalisme dient dit dan ook altijd bij de politie te melden. Meld het een en ander ook altijd bij de gemeente. Als de gemeente weet waar er vaak vandalisme wordt gepleegd, kunnen zij er maatregelen treffen om vandalen af te schrikken. Wie schade heeft door vandalisme kan altijd contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland. Zij helpen slachtoffers om te gaan met de juridische, emotionele en financiële gevolgen van vandalisme.
Stappenplan bij vernielingen door buren
Bij vernielingen door de buren is het niet altijd nodig om meteen drastische maatregelen te treffen. Soms kan een goed gesprek al volstaan. Wanneer er sprake is van vandalisme of moedwillig aangebrachte vernielingen is het wel aangewezen om steeds aangifte te doen bij de politie.
Probeer samen een oplossing te vinden
Verzamel bewijzen, bijvoorbeeld door foto's te nemen. Bespreek vervolgens de situatie met de buren. Mogelijk erkennen de buren hun aansprakelijkheid en kan er eenvoudig tot een oplossing worden gekomen. Als ze een aansprakelijkheidsverzekeraar hebben, moet de verzekeraar wellicht eerst de claim bestuderen. Als men er niet uitkomt, kan men altijd buurtbemiddeling of mediation overwegen.
Schakel de wijkagent in
Wijkagenten kunnen de nodige vaststellingen doen en die vaststellingen hebben een grote bewijswaarde. Bovendien zetten wijkagenten in eerste instantie in op het bemiddelen. Soms kan een gesprekje met de wijkagent wonderen verrichten en kan het de attitude van de buren grondig wijzigen. Wanneer het gaat om vandalisme of moedwillig aangerichte schade, dient de politie altijd te worden ingeschakeld.
Stap naar de rechtbank
Als dit alles geen zoden aan de dijk brengt, kan de rechter dit wel doen. Als er voldoende bewijsmateriaal voorhanden is, zal de rechter de buren veroordelen tot de betaling van een schadevergoeding. Men kan zich hierin door een advocaat laten begeleiden.
Veelgestelde vragen over vernielingen door buren
Ik ben het slachtoffer geworden van vandalisme. Wie is aansprakelijk?
Als de dader bekend is en meerderjarig is, is de dader in principe aansprakelijk. Bij een minderjarig slachtoffer, zeker als deze nog geen veertien jaar oud is, kunnen de ouders heel vaak worden aangesproken. Wanneer de dader niet bekend is, kan de schade spijtig genoeg niet worden verhaald.
Wat kan ik doen om mij tegen vandalisme te beschermen?
Het is vooral belangrijk om preventieve maatregelen te treffen. Installeer bijvoorbeeld bewegingsmelders waarmee de lichten aangaan wanneer er iemand op het terrein komt. Houd verder ook deuren op slot en laat geen losse objecten of meubelen in de tuin slingeren. Parkeer indien mogelijk de auto in een garage of zet de auto op een goed verlichte plek. Buitenspiegels dient men in te klappen. Ook alarmsystemen, zeker bij een auto, zijn aanbevolen. Verder moet men altijd beducht zijn voor erosievandalisme. Iets wat al “kapot” is, bijvoorbeeld door een enkele graffititag, nodigt uit om nog meer schade toe te brengen. Daarom is het belangrijk om de schade telkens zo snel mogelijk te herstellen.
Wie is doorgaans de dader van vandalisme?
Het meeste vandalisme wordt aangericht door jongeren tussen 10 en 20 jaar. Het gaat veelal om spelvandalisme (10-12 jaar), prestigevandalisme (12-16 jaar) of frustratievandalisme (vanaf 16 jaar).
Worden daders van vandalisme vaak gevat?
Spijtig genoeg niet. Een laag aantal vandalen wordt per jaar opgepakt. Vaak omdat de zaak niet genoeg prioriteit heeft en de politie kampt met onderbezetting.
Mijn auto liep schade op door vandalen. Zal de autoverzekeraar dit vergoeden?
Bij een volledige-cascoverzekering kan dit wel, maar het zorgt ervoor dat men terugvalt op de bonus-malusladder en in de toekomst mogelijk meer moet betalen voor de verzekering. Hierdoor is het meestal interessant om kleine vormen van vandalisme zelf te betalen. Sommige vormen van vandalisme vallen soms ook onder de beperkt-cascopolis, zoals schade door relletjes. Informeer bij de verzekeraar.