Overlast door troep en rommel bij de buren

Hygiëne is een relatief begrip en wat de een netjes vindt, zal de ander een rommeltje vinden. Toch zijn er ook bepaalde grenzen aan de troep die men mag maken. Geuroverlast, ratten die de tijd van hun leven beleven en het mooie uitzicht dat wordt verstoord, zijn maar enkele van de klachten die in de rechtbank worden gehoord. In de praktijk moeten rechters vaak zoeken waar de grens ligt tussen de vrijheid om er een zootje van te maken en de belangen van omwonenden. Diverse zaken tonen aan hoe moeilijk deze lijn soms te trekken is.

Overlast door troep en rommel bij de buren

Er zijn talloze voorbeelden van hoe buren hinder kunnen ondervinden door andermans troep. Hun troep kan bijvoorbeeld voor ongedierte zorgen, maar het kan ook het uitzicht verstoren of voor stankoverlast zorgen. Wanneer de overlast onrechtmatig is, beslist de rechter vrijwel altijd dat de troep moet worden opgeruimd en verbindt hij er een dwangsom aan om deze verplichting ook af te kunnen dwingen. Soms moet men ook een schadevergoeding betalen voor gederfd woongenot.

Geuroverlast door rommel bij de buren

Zoals steeds geldt dat buren in beperkte mate het een en ander van elkaar moeten verdragen. Dat een afvalzak een enkele keer heviger ruikt omdat er die week nu eenmaal vis is gegeten, wil nog niet meteen zeggen dat er sprake is van onrechtmatige geuroverlast. Een allesdoordringende stank door een absoluut gebrek aan hygiëne is dan weer een ander verhaal.

Visuele overlast door troep bij de buren

Ook zonder nare geurtjes kunnen buren overlast ervaren door rommel en troep bij de buren. Ook visuele overlast kan onrechtmatig zijn. Uiteraard zijn er verschillen tussen wat mensen net vinden. In veel gevallen kunnen buren ook gewoon een scheidsmuur optrekken om de visuele overlast te beperken, maar niet in alle gevallen is dit mogelijk. Denk maar aan de situatie waarbij iemand een recht van uitzicht heeft.

In 2008 deed de Rechtbank Almelo (ECLI:NL:RBALM:2008:BG1111) een uitspraak over een tuin die geen verzorgde indruk had. Het ging hierbij om een huurder die bij het huren van de woning een verklaring had ondertekend waarin hij aangaf de tuin te onderhouden. Bij de verhuurder kwamen er echter klachten binnen. Zo zou de huurder vuilnis en uiteenlopende materialen in de tuin stockeren. Hier werd de vraag gesteld hoever de verplichting van de huurder zou gaan. De rechter oordeelde uiteindelijk dat alle opgeslagen afval, meubels en materialen uit de tuin diende te worden verwijderd. Verder oordeelde de rechter dat van de huurder mag worden verwacht dat hij elke drie weken tuinonderhoud uitvoert.

Overlast van troep op plaatsen met gemeenschappelijke belangen

Soms kan troep ook rechtstreeks vervelend of zelfs gevaarlijk zijn. Een voorbeeld daarvan is troep die in de gemeenschappelijke delen van een appartement te vinden is. Dit kan overlast veroorzaken voor de andere eigenaars of kan onveilig zijn omdat men erover kan struikelen. Daarom zullen de eigenaars veelal beslissen wat al dan niet is toegestaan en zal de VvE zo nodig ingrijpen. Dit zorgt vaak voor vervelende vraagstukken. Zo zijn er appartementsgebouwen die wel een berging hebben, maar waar men de fiets niet in kan plaatsen. De fietsen komen dan op straat te staan en ook dat is niet altijd een even mooi zicht. Het zijn in ieder geval afwegingen die de eigenaars samen moeten maken.

Een ander voorbeeld is troep bij een recht van overpad. Bij zo'n recht van overpad moet de eigenaar van het erf een buur de mogelijkheid bieden om over zijn erf te wandelen om naar het openbare domein te gaan. Dit wil ook zeggen dat men het pad vrij moet houden. Troep heeft er geen plaats en de buren kunnen vragen dat het wordt opgeruimd.

Ongedierte door troep bij de buren

Troep bij de buren, zelfs al is het in hun woning, kan ongedierte aantrekken dat vervolgens in de buurt voor overlast verantwoordelijk is. In zo’n geval gaat het wellicht om een onrechtmatige vorm van overlast en kan men worden gedwongen om het pand schoon te maken en bij te dragen aan de verwijdering van het ongedierte.

In 2015 deed de Rechtbank Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2015:4918) nog uitspraak over zo'n zaak. In deze zaak hadden buren last van bedwantsen, een insect dat zich schuilhoudt en ‘s nachts mensen prikt en leeft van hun bloed. Een van de buren heeft tevergeefs gepoogd om de bedwantsen te bestrijden, maar ze bleven maar terugkomen. Daarop werden gecertificeerde speurhonden ingeschakeld en werd de woning tot meer dan 57 graden verhit, een temperatuur waarop bedwantsen sterven. Enkele maanden later keerde het probleem terug. Opnieuw werd dezelfde firma ingeschakeld en werd het probleem opgelost. Dit alles herhaalde zich nog twee keer en intussen was de factuur al tot 15.000 euro opgelopen.

Op dit punt kon het bestrijdingsbedrijf niet anders dan concluderen dat er een zware uitbraak moet zijn in (een van) de buurwoningen. Wanneer bleek dat een van de buren last had van terugkerende kakkerlakken werd duidelijk welke buur mogelijk aan de oorsprong van al het ongedierte lag. Onderzoek kon dit met 97% zekerheid bevestigen.

De betrokken buurman weigerde echter alle medewerking. Het stond hoe dan ook vast dat deze buurman zijn pand in zwaar verwaarloosde staat verkeerde en dat de inwoners verstokte verzamelaars waren die troep en van de straat gehaalde meubelen verzamelden. De rechter verplichte de buurman uiteindelijk om op zijn kosten een plan van aanpak uit te laten voeren. De kosten hiervoor werden op meer dan 15.000 euro begroot.

Andere vormen van overlast door troep

Er zijn natuurlijk nog talloze andere vormen van overlast door troep in de tuin te bedenken. Voor een bijzonder voorbeeld keren we even terug naar een in eind 2019 uitgezonden aflevering van De Rijdende Rechter. Toen was er een man woedend over de twee perenbomen van zijn buurman. Want van die bomen vallen er uiteindelijk ook peren. Die peren vallen dan op zijn grond. Dat wordt daar dan een vuil boeltje en daar komen allerlei stekende insecten op af. Dat vond de buurman niet leuk.

Hij besloot dan maar om de peren die op zijn grond vielen, terug bij de buren te gooien. Niet zomaar teruggooien, maar wel keihard tegen hun huis aan. En die buren wilden dan dat hij zou stoppen met het gooien van peren naar hun huis. De buren hadden intussen wel schrik gekregen dat hij de perenbomen wat zou aandoen en hadden camera's geplaatst die gericht waren op de perenbomen. Opdat die camera’s ook ‘s nachts zouden kunnen filmen, volgden er ook lichten die op de perenbomen schenen. Dat vond de perengooier dan weer een ongelofelijke provocatie die hij wel moest beantwoorden, dit met harde muziek en een gigantische Griekse vlag, hoewel niemand echt goed lijkt te weten welk statement hij met die vlag wilde maken.

Hoe dan ook kwam de Rijdende Rechter met een eenvoudige oplossing: volgens de wet zijn peren die van een boom op de grond vallen, het eigendom van degene van wie de grond is. En die eigenaar heeft het recht om zijn peren op te ruimen. De Rijdende Rechter besliste dat de perengooier zijn eigen perentroep diende op te ruimen zodat er geen bijen of wespen op af zouden komen. Daarnaast diende hij te stoppen met zijn troep naar het huis van de buren te gooien. Opgeruimd staat netjes.

Rol van de verhuurder bij overlast door troep en viezigheden

Een huurder mag geen schade veroorzaken aan het gehuurde pand en moet zich als een goede huurder gedragen. Dat wil onder meer zeggen dat hij andere buurtbewoners geen onrechtmatige overlast mag bezorgen. Er zijn al vaak zaken geweest waarbij de verhuurder de ontbinding van de huurovereenkomst vorderde omdat de huurder voor troep zorgde. Het toont aan dat buren zeker ook bij de verhuurder kunnen aankloppen om de situatie te doen beëindigen. Anderzijds is dit ook geen garantie op succes.

Dat iedereen een andere hygiënestandaard hanteert, heeft ook de rechtspraak al veelvuldig aangegeven. In een zaak die in 2014 voor Rechtbank Amsterdam verscheen (ECLI:NL:RBAMS:2014:4188), was er sprake van een redelijk vervuilde woning, de opslag van uiteenlopende materialen en muizenkeutels in de woonst. De huurder zou ook uiteenlopende spullen van straat in huis hebben gehaald. De rechter oordeelde dat een huurder de woning mag bewonen en onderhouden zoals het hem past, op voorwaarde dat hij zich aan de verplichtingen van de huurovereenkomst houdt, geen schade aan de woning toebrengt en geen onrechtmatige overlast veroorzaakt. De kantonrechter nam de foto's door en stelde weliswaar opgehoopte spullen vast, maar niet in die mate dat er van gevaar sprake was of dat anderen daar overlast van zouden ervaren. De rechter oordeelde dat de huurder geen fout had begaan.

In de gevallen waarin de rechter wel tot de ontbinding van de huurovereenkomst overging, ging het vaak om verregaande vormen van overlast. Een voorbeeld daarvan vinden we bij een uitspraak van de Rechtbank Overijssel in 2019 (ECLI:NL:RBOVE:2019:3345). Toen kwamen er bij de verhuurder klachten binnen van ernstige overlast. Het ging daarbij niet alleen om een volledig gebrek aan onderhoud van de tuin, maar ook om het plaatsen van troep in de tuin en het hierdoor helpen verspreiden van muizen. Dit ging echter nog verder, want zo sloeg de huurder op onregelmatige tijdstippen met deuren, schreeuwde en gilde hij en zette hij harde muziek op. Ook werd een ingeslagen ruit niet hersteld en sloeg hij soms met voorwerpen op zijn muren. De politie had ook verschillende pogingen ondernomen om in contact te treden met de huurder, maar verder dan een kort gesprek via de brievenbus kwam het niet. Hier vond de rechter het wel opportuun om de huurovereenkomst te ontbinden. De buren waren meteen van de overlast verlost.