16 tips om veilig te fietsen
Heb je besloten om de auto in de garage te laten staan en om wat vaker de fiets te gebruiken? Dat is zeker geen slecht idee, maar het is wel belangrijk om goed na te denken over jouw veiligheid. In tegenstelling tot bij een auto heb je namelijk geen veiligheidsgordel en airbags. Daarom zijn er deze 16 tips die je helpen om veilig te fietsen. Daarnaast mag het belang van een goede aansprakelijkheidsverzekering en fietsverzekering niet worden onderschat.
1. Zorg voor een goede zichtbaarheid
In het verkeer is het altijd belangrijk om goed zichtbaar te zijn, ongeacht of je nu met een auto of met een fiets rijdt. Waar een auto natuurlijk flinke lampen heeft en automatisch goed opvalt, is dat bij een fiets niet het geval. Zorg er daarom minstens voor dat je fiets over reflectoren en werkende verlichting beschikt. En draag bijvoorbeeld ook een reflecterend jasje en/of reflecterende enkel- en armbanden. Let altijd op het aantal lumen van de fietsverlichting en zorg dat tegenliggers niet worden verblind. Richt je koplamp daarom wat schuin naar de grond. Een extra voordeel hiervan is dat je meteen ook een goed zicht hebt op eventuele obstakels op het wegdek.
2. Draag een helm
Het dragen van een fietshelm is in Nederland niet verplicht, maar is wel aan te raden. Een helm beschermt het hoofd bij een valpartij en dat is niet onbelangrijk, want het aantal hoofdletsels bij fietsers ligt nog steeds bijzonder hoog. Als een fietshelm over reflecterende elementen beschikt, ben je bovendien extra goed zichtbaar in het verkeer. Dat zijn dus twee vliegen in een klap.
Opgelet: in sommige gevallen geldt er wel een helmplicht, namelijk bij het rijden met een speed pedelec. De helm dient dan aan extra eisen te voldoen.
3. Claim de ruimte op de openbare weg
Net als iedere andere weggebruiker moet je volgens de wetgeving zo dicht mogelijk bij de rechterrand van de rijbaan blijven. Sommige fietsers nemen dat vrij letterlijk en rijden uiterst rechts, maar ook dat is niet zonder risico. Voor je het weet blijf je met je trappers ergens hangen, raak je van de weg af of rijd je tegen een openzwaaiend portier aan. Rijd dus wel voldoende rechts, maar bewaar ook voldoende afstand. Door dat te doen, ben je extra zichtbaar in het verkeer en neemt de kans op een aanrijding net af.
4. Pas je rijstijl aan
Je rijstijl moet altijd aangepast zijn aan de weg- en weersomstandigheden. Het is niet elke dag lekker droog en helder. Als het regent, is je remafstand groter dan als het wegdek droog is. Matig daarom je snelheid, rem op tijd en wees extra voorzichtig bij mogelijk gladde oppervlakken als riooldeksels en tramsporen. Ook bij sneeuw is het opletten geblazen, net als wanneer het mistig is. Zorg in dat laatste geval voor extra zichtbaarheid en houd er bij het kruisen rekening mee dat autobestuurders je minder goed kunnen zien.
5. Haal links in
Het is verboden om voertuigen in beweging rechts in te halen. Toch is dat iets wat veel fietsers nog steeds doen. Dat is echter gevaarlijk. Ook als auto’s stilstaan, is het een goed idee om links in te halen. Veel autobestuurders zijn het namelijk gewoon om links ingehaald te worden en verwachten niet dat er rechts ineens een fietser opduikt. Je kan bovendien in de dode hoek belanden. Haal daarom een stilstaande file langs links in en let daarbij op voor overstekende voetgangers.
Alle verkeersregels voor fietsers
6. Sta voor de eerste auto bij een rood licht
Als de lichten op rood staan, is het aanschuiven tot het moment dat het opnieuw groen wordt. Als fietser is het echter geen goed idee om mooi aan te sluiten in dit rijtje. Ga in de plaats daarvan voor de eerste auto staan. Bij veel verkeerslichten is er een voorsorteervak. Het voordeel is dat je niet tussen twee auto’s vast kunt komen te zitten. Let wel altijd op met hoge voertuigen als bussen en vrachtwagens. Je riskeert namelijk dat men je niet ziet als je vlak voor het hoge voertuig wacht.
7. Geef duidelijk je bedoelingen aan
Als je links of rechts afslaat, is het belangrijk dat je dit goed aangeeft aan andere bestuurders. Je kan bijvoorbeeld je arm uitsteken. Doe dit zeker niet te bruusk, zodat je niemand doet schrikken. Als je liever je beide handen op het stuur houdt, kan je ook speciale fietsrichtingaanwijzers op je fiets monteren. Wil je een straat kruisen? Dan is oogcontact heel belangrijk. Zo weet je zeker dat de bestuurder je gezien heeft.
8. Stippel een veilige route uit
Kies niet zomaar voor de kortste of de snelste route, maar wel voor de veiligste route. Houd bij het uitstippelen van de route bijvoorbeeld rekening met de aanwezigheid van fietspaden. Drukke verkeersaders en rotondes zijn gevaarlijk. Er zijn ook steeds meer fietssnelwegen die je kan gebruiken. Dat zijn brede fietspaden met flauwe bochten.
9. Kies de juiste fiets
Veilig fietsen doe je op de juiste fiets. Dat wil zeggen dat de fiets correct is afgesteld en aan alle wettelijke eisen voldoet. Maar dat wil ook zeggen dat de fiets is afgestemd op je behoeften. Als je bijvoorbeeld problemen hebt met je evenwicht kan je maar beter niet kiezen voor een speed pedelec, maar voor een driewielfiets. Als je moeite hebt met op- en afstappen, kies je voor een fiets met een lage instap.
Let altijd op met elektrische fietsen. Het is een bijzonder aangename manier om je te verplaatsen, maar je gaat wel wat harder dan met een reguliere fiets. Daarom heb je voldoende verkeersinzicht, reactievermogen en concentratievermogen nodig.
10. Vervoer bagage op een veilige manier
De fiets wordt niet alleen gebruikt om jezelf te verplaatsen, maar ook om bijvoorbeeld inkopen te doen. Je kan bagage meenemen op je fiets, maar doe dat wel op een veilige manier. Zorg voor stabiliteit door het gewicht goed te verdelen. Zorg er ook voor dat er niks in de wielen of in de ketting terecht kan komen. Zeker met kinderzitjes is het belangrijk om goed te letten op de veiligheid. Gebruik enkel fietsstoeltjes die aan de Europese veiligheidsnorm EN 14344 voldoen.
Een rugzak lijkt een makkelijke manier te zijn om bagage te transporteren, maar we raden dit echter niet aan. Bij een val met een rugzak is de kans op een blessure namelijk groter. Maar al te vaak komt een rugzak ongelukkig terecht.
11. Pomp de banden goed op
Een goede bandenspanning is heel belangrijk om veilig te fietsen. Als de banden te zacht staan, moet je harder trappen en stuur je een stuk minder aangenaam. Het is wel zo dat de bandenspanning in de winter wat lager mag zijn, omdat je dan meer grip hebt en minder snel zal uitglijden. In de zomer dient de bandenspanning dan weer wat hoger te zijn.
12. Maak gebruik van hulpmiddelen
Eerder hebben we al aangehaald dat er speciale richtingaanwijzers voor de fiets zijn. Dankzij deze richtingaanwijzers kan je mooi je bedoelingen aangeven, zonder dat het nodig is om een arm uit te steken. Een ander handig hulpmiddel is een achteruitkijkspiegel. Zo zie je wat er achter je gebeurt, zonder dat het nodig is om achter je te kijken. Als je last hebt van je knie of heup kan je dan weer een excentrische pedaalarm overwegen. Ook zogeheten voetenbakjes verhogen de veiligheid.
13. Houd voldoende afstand
Zorg ervoor dat je altijd voldoende afstand houdt van andere weggebruikers. Bij nat weer dient deze afstand extra groot te zijn. Ook als je in een groep rijdt, is het belangrijk om voldoende afstand te houden. Houd dan ten minste een fietslengte afstand van de fietser die voor je rijdt en minstens een halve meter afstand van de fietser die naast je fietst.
14. Vertrek op tijd
Het verkeer is niet de juiste plaats om je snel-snel te verplaatsen. Neem altijd je tijd in het verkeer en neem geen onnodige risico’s. Vertrek daarom op tijd, zodat je je nooit hoeft te verhaasten en je rustig en geconcentreerd kan fietsen.
15. Onderhoud de fiets
Een goed fietsonderhoud is belangrijk voor wie veilig wil fietsen. Zeker voor de winter is een fietsonderhoud aan te raden, maar hetzelfde kunnen we zeggen van net voor de zomer. In de zomerperiode zal je de fiets namelijk wat vaker gebruiken. Inspecteer bij zo’n onderhoud de banden en borstel even de remblokjes schoon. Vergeet de ketting niet te smeren en onderwerp de lichten aan een inspectie. Ga bijvoorbeeld ook na of de fietstassen en het zadel nog wel goed zijn bevestigd.
16. Wees niet onder invloed van alcohol
Ook wanneer je je met de fiets verplaatst, mag je niet te veel gedronken hebben. Net als een autobestuurder kan je worden beboet. Je rijbewijs kan echter niet worden afgenomen. Hoe dan ook is het een slecht idee om te drinken als je achter het (fiets)stuur kruipt, zelfs als je minder drinkt dan de wettelijke limiet. Je reactiesnelheid en je beoordelingsvermogen nemen namelijk snel af. Gebruik uiteraard ook geen andere verdovende middelen als je nog moet fietsen, dat is vragen om problemen.
Meer over alcohol op de fiets