)
Wettelijke aansprakelijkheid bij schade veroorzaakt door huisdieren
We spreken van aansprakelijkheid wanneer iemand een fout maakt, er door die fout schade ontstaat en er ook een oorzakelijk verband bestaat tussen de fout en de schade. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand met een wagen een verkeersovertreding begaat waarbij een voetganger gewond raakt. In voorgaand geval is de bestuurder van de auto aansprakelijk en niet de auto zelf. Voorwerpen kunnen nooit aansprakelijk zijn voor veroorzaakte schade. Hetzelfde geldt voor dieren.
Deze basisregel wil echter niet zeggen dat er niemand aansprakelijk is wanneer een dier schade veroorzaakt. Zo kan iemand wel aansprakelijk zijn omdat hij bijvoorbeeld zijn ongezonde boom niet liet kappen, deze op de omheining van een veld valt en een uitgebroken koe vervolgens schade veroorzaakt aan een voertuig. Ook bij huisdieren kan er sprake zijn van aansprakelijkheid. Vaak moet de bezitter het gelag betalen.
Bezitter van een huisdier is vaak aansprakelijk
In de meeste gevallen valt de aansprakelijkheid te herleiden tot de bezitter van het huisdier. Het gaat om wat we een risicoaansprakelijkheid noemen. De bezitter van een huisdier weet dat elk dier, hoe lief en schattig ook, een onberekenbaar element heeft. Omdat de bezitter dus een bepaald risico neemt wanneer hij een huisdier in huis neemt of ermee gaat wandelen, is hij in zo'n geval aansprakelijk. Dat volgt niet rechtstreeks uit de aansprakelijkheidsleer, maar staat wel zo in het Burgerlijk Wetboek geschreven.
De bezitter van een huisdier is vaak de eigenaar, maar dat is niet altijd het geval. Stel bijvoorbeeld dat Eva op reis gaat en haar kat wordt opgevangen door haar goede vriend Thomas. Dan blijft Eva wel eigenaar van de kat, maar wordt Thomas tijdelijk de bezitter. Als het fout zou gaan, dan is Thomas aansprakelijk.
Actie van huisdier moet uit eigen energie voortkomen
In de praktijk draagt de bezitter de verantwoordelijkheid als het fout loopt. Hier hangt eigenlijk maar één voorwaarde aan vast: de schade moet ontstaan uit de “eigen energie” van het huisdier. Dat is bijvoorbeeld het geval als een hond ineens een joggende voorbijganger bijt, maar niet wanneer diezelfde hond een besmettelijke ziekte overdraagt, iemand over de hond struikelt of wanneer de hond het bevel krijgt om te bijten. In dat laatste geval kan de persoon die het commando geeft, veelal de bezitter of de eigenaar, wel persoonlijk aansprakelijk zijn.
Soms is de scheidingslijn tussen “eigen energie” en een commando niet zo duidelijk. Een hond die bijvoorbeeld aanleerde om bij een commando een indringer in de arm te bijten, kan toch onder eigen energie handelen wanneer hij bij zo'n commando ineens in het kruis bijt. Geval per geval moet bekeken worden of het huisdier al dan niet onder “eigen energie” handelde en of er al dan niet sprake is van risicoaansprakelijkheid voor de bezitter.
Het belang van de tenzij-clausule
In de wettekst staat een interessante bepaling die toch wel extra aandacht hoort te krijgen. Hierin staat dat de bezitter aansprakelijk is, tenzij er geen sprake zou zijn van aansprakelijkheid wanneer de bezitter het dier wel in zijn macht had. Dit wordt ook wel de tenzij-clausule genoemd.
Bovenstaande stelt zich bijvoorbeeld wanneer er sprake is van noodweer of zelfverdediging. Wanneer het baasje wordt aangevallen en geen bevel aan de hond geeft, maar de hond daarop toch de aanvaller uitschakelt, hoeft het baasje niet aansprakelijk te zijn. Had het baasje wel het bevel gegeven dan was er per slot van rekening ook gewoon sprake geweest van noodweer. Dit natuurlijk in de veronderstelling dat het om een goed getrainde hond gaat die na het uitschakelen van de aanvaller niet nog even een extra hap neemt van ieder lichaamsdeel.
Ook andere personen kunnen een fout begaan
Soms kan een dier een fout veroorzaken, maar valt de fout niet aan de eigen energie van het dier toe te rekenen. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer het netjes een commando volgt, maar ook wanneer een groepje hufters knalvuurwerk naar een hond gooien waarna de hond in volle paniek de straat op rent en een ongeval veroorzaakt. De hond reageert dan enkel op het onrechtmatig gedrag en dan zijn het gewoon die huftertjes die aansprakelijk zijn.
Soms is er sprake van eigen schuld
Ten slotte is het niet altijd mogelijk om (alle) schade te verhalen bij de bezitter van het dier. Soms draagt de schadelijder ook zelf schuld. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand twee vechtende honden uit elkaar probeert te halen. Op zo'n moment handelt die persoon op eigen risico en had hij moeten weten dat die heldhaftigheid hem zuur kan opbreken. Dat is bijvoorbeeld ook het geval wanneer iemand een dier uitdaagt en het dier vervolgens aanvalt.
Iets gecompliceerder bij professionele diensten
Wanneer een hond in de handen van een uitlaatdienst wordt gegeven, neemt het baasje natuurlijk aan dat de hond in goede handen is. Wanneer het echter misloopt, wil dat nog niet zeggen dat de uitlaatdienst daarvoor aansprakelijk is. Uiteindelijk blijft het baasje de bezitter en is hij verantwoordelijk voor de opvoeding van zijn hond. Als de hond dan ineens naar een fietser uithaalt, is dat eerder zijn schuld dan die van de vriendelijke persoon die de hond uitlaat. Dit is natuurlijk anders wanneer de uitlaatdienst een fout heeft gemaakt. Een voorbeeld daarvan is het niet aanlijnen van de hond. In dat geval kan de uitlaatdienst wel gewoon aansprakelijk zijn. Dat is dan niet gebaseerd op de risicoaansprakelijkheid maar op de foutaansprakelijkheid. Het wil meteen ook zeggen dat het baasje een fout moet bewijzen.
Dezelfde redenering geldt ook bij hondencursussen. Ook hier is het de bezitter die in principe aansprakelijk is. Enkel in uitzonderlijke gevallen zal dat anders zijn. Denk bijvoorbeeld aan een hondenschool die het terrein van de puppyweide onvoldoende goed afbakende of een instructeur die nalatig was. Op de pagina over de aansprakelijkheid van professionals in de huisdierensector lees je er meer over.
Dekt de verzekering schade door huisdieren?
Schade door huisdieren valt gewoon onder de aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP). Dat wil zeggen dat de verzekeraar de schade zal vergoeden, dit meestal tot een maximaal verzekerd bedrag en minus een eigen risico. Doorgaans ligt het maximaal verzekerd bedrag vrij hoog, dus dat zit wel goed. Vaak zijn er wel uitsluitingen voorzien. Zo zal de aansprakelijkheidsverzekering de schade niet vergoeden wanneer de verzekerde de bedoeling had om zo te handelen en daarbij schade wou veroorzaken. Wanneer een hond een commando volgt en de verzekerde persoonlijk aansprakelijk is, zal de AVP de schade vaak niet vergoeden.
Schade aan interieur
De aansprakelijkheidsverzekering voor huisdieren dekt in principe enkel de schade die voortkomt uit de aansprakelijkheid. Men kan niet aansprakelijk zijn voor eigen schade en dus zal de aansprakelijkheidsverzekering die schade niet dekken. Bij de meeste inboedelverzekeraars is de schade door huisdieren bovendien standaard uitgesloten, maar er zijn wel een aantal inboedelverzekeringen waarbij schade door huisdieren (onder voorwaarden) wel verzekerd is.
Problematiek van dieren zonder bezitter
Bovenstaande regels gelden alleen voor dieren die een bezitter hebben. Daarbij gaat het eigenlijk enkel om tamme dieren. Bij wilde dieren is er geen bezitter en geldt de risicoaansprakelijkheid niet. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer een vos de kippen doodbijt of wanneer een wild hert een verkeersongeval veroorzaakt. Soms kan daar wel nog iemand anders voor aansprakelijk zijn, maar dat is dan niet op basis van deze regels. Een voorbeeld hiervan is de wegbeheerder die onvoldoende heeft gewaarschuwd voor het risico op overstekend wild.
Daarnaast kan een dier ook zonder bezitter achterblijven wanneer een bezitter het dier prijsgeeft. Anderzijds kan het bezit dan weer overgaan op iemand anders wanneer zij het dier voor zichzelf houden. Wanneer iemand een straatkatje van straat plukt en het begint te verzorgen, zal die persoon ook aansprakelijk worden voor het zwerfkatje.
Afhandeling van schade aan huisdieren
Huisdieren kunnen elkaar schade berokkenen. De schade aan een ander zijn huisdier wordt gedekt door de aansprakelijkheidsverzekering. Denk bijvoorbeeld aan een Tibetaanse mastiff die een kromfohrländer letterlijk een kopje kleiner maakt.
In zo'n geval wordt de schade aan de hond op net dezelfde manier afgehandeld als de schade aan andere zaken, zoals een smartphone of een wagen. Dat wil zeggen dat de verzekeraar de dagwaarde van de hond zal vergoeden, oftewel de nieuwwaarde waarop afschrijvingen zijn toegepast. Voor de verzekerde wordt de hond jaar na jaar een waardevollere vriend, maar voor de verzekeraar verliest de hond alleen maar waarde. Daarnaast worden eventueel gemaakte kosten om de “zaak te behouden” vergoed, zoals medische kosten en de reiskosten om naar de dierenarts te gaan. Ook “opruimingskosten” worden vergoed, bijvoorbeeld voor de crematie van de hond.
Als een huisdier niet sterft, zal de verzekeraar de “herstelkosten” vergoeden. Dat zijn dus de kosten voor de dierenarts, de reiskosten, het aangepast hondenvoer enzovoort. Veel verzekeraars zijn hier niet helemaal eerlijk. Als de “herstelkosten” hoog oplopen, stellen ze dan voor om maximaal de dagwaarde van de hond te vergoeden. Het is dan de keuze van de verzekerde of hij het beestje al dan niet laat inslapen en met het geld een andere hond adopteert.
In de rechtspraak is deze laatste redenering nochtans al veelvuldig teruggefloten. De rechter geeft daarbij aan dat de aansprakelijkheidsverzekeraar de “herstelkosten” moet vergoeden in functie van een “mogelijk en verantwoord herstel”, ook wanneer deze herstelkosten hoger zijn dan de dagwaarde. Eigenlijk moet daarbij vooral gekeken worden naar de slaagkansen van de ingreep: als ze voldoende groot zijn, moet de verzekeraar ze vergoeden. Het is natuurlijk altijd mogelijk om zelf even naar de rechter te stappen.
Overigens zijn er ook gewoon verzekeraars die het goed doen. Bij Nationale-Nederlanden is men zelfs zo eerlijk om rekening te houden met de vraag of het dier prijzen heeft gewonnen op tentoonstellingen. En dat moet ook wel want sommige dieren kunnen gewoon meer waard zijn. Dat bewijst een recente uitspraak van 2 september 2020 door Rechtbank Oost-Brabant (ECLI:NL:RBOBR:2020:4243).
Hierbij was een ballonvaarder op heel lage hoogte, door de expert op 15 meter hoogte geschat, en op 50 meter afstand boven een papegaaienkooi gevlogen. Dat was veel te laag. De ballon was voor de papegaaien zichtbaar. De ballonvaarder heeft er bovendien zijn hoofdbrander ontstoken, wat een hels kabaal maakt. De papegaaien schrikten zich letterlijk dood. Het ging daarbij om drie zeldzame papegaaien die samen een waarde hadden van 41.250 euro. Bovendien moest de ballonvaarder ook de gevolgschade vergoeden want de kweker zou nu ook geen jongen kunnen verkopen. In totaal bedroeg de verschuldigde schadevergoeding dan ook zo'n 65.000 euro.
Op vakantie met het huisdier: wat met de verzekeringen?
Wanneer een verzekerde naar het buitenland gaat, blijft de aansprakelijkheidsverzekering gelden. Dat geldt ook wanneer een hond mee op reis gaat en in het buitenland schade aanricht. Enkel moet er rekening worden gehouden met de maximale dekking. Bij de meeste aansprakelijkheidsverzekeraars is de aansprakelijkheid bijvoorbeeld gedekt tot 1,25 miljoen euro. Dat is ruimschoots voldoende in Nederland, maar niet altijd in landen met punitive damages.
Wat de reisverzekering betreft, verschilt het een en ander van verzekeraar tot verzekeraar. Bij veel verzekeraars zijn medische kosten voor huisdieren gedekt wanneer de reisverzekering over een medische dekking beschikt. Let echter wel op want deze dekking is vaak beperkt tot maximaal 350 euro. Bij sommige verzekeraars is er zelfs sprake van een dekking van 115 euro per huisdier. Daarnaast kan er ook nog eens een beperking zijn per polis. Voor een klein pijntje kunnen zo'n bedragen volstaan, maar bij oplopende medische kosten is dat natuurlijk niet het geval.
Ten slotte is het bij de meeste annuleringsverzekeraars niet mogelijk om de reis te annuleren wanneer het huisdier voor vertrek sterft. Onder andere bij Allianz, Vereniging Eigen Huis en Zwitserleven is dat wel het geval, maar er gelden wel beperkende voorwaarden.
Regels op vakantie
Ga je op vakantie met een huisdier? Dan kunnen de regels per land verschillen.
Opgelet: niet alle huisdieren zijn verzekerd
De aansprakelijkheid die op de bezitter van een dier rust, geldt voor alle dieren. Dit betekent dat de risicoaansprakelijkheid ook van toepassing is op bijvoorbeeld kippen, schapen, geiten en cavia's. In de wetgeving wordt hierin geen onderscheid gemaakt. Uiteraard zal een grote hond wel een groter risico inhouden dan een schattige hamster.
Bij de verzekeraar is dat wel het geval en dat is toch iets waar verzekerden heel aandachtig voor moeten zijn. Vaak neemt de verzekeraar definities op waarbij hij bepaalde woorden uitlegt. Als de verzekeraar het over “huisdieren” heeft, is het belangrijk om even te kijken wat daar volgens de verzekeraar de betekenis van is. Meestal staat er in de polisvoorwaarden dat huisdieren honden, katten en paarden zijn. Bij sommige verzekeraars gaat het bijvoorbeeld ook om geiten, schapen en koeien die voor het plezier worden gehouden. Konijnen, cavia's, hamsters, goudvissen, baardagamen en een bont boertje zijn in principe niet gedekt, maar hiervoor kan men natuurlijk wel gewoon aansprakelijk zijn.
Wat gebeurt er als een huisdier schade aanricht bij een ander?
Het feit dat een huisdier schade veroorzaakt bij een ander, betekent niet automatisch dat er sprake is van risicoaansprakelijkheid. De aansprakelijkheidsvoorwaarden blijven van kracht en het huisdier moet nog steeds uit eigen energie handelen. Als aan de voorwaarden is voldaan, kan de benadeelde partij de eigenaar van het huisdier aansprakelijk stellen. Als de eigenaar een aansprakelijkheidsverzekering heeft afgesloten, zal de verzekeraar mogelijk de schade vergoeden.
Zelden is het mogelijk om de inboedelverzekering aan te spreken. De inboedelverzekering bevat vrijwel altijd een uitzondering voor huisdieren die door de eigenaar in de woning zijn toegestaan. Enkel wanneer bijvoorbeeld een hond ontsnapt, bij de buren naar binnen wandelt en er een halve zetel opeet, kan de buurman wel gewoon zijn inboedelverzekering aanspreken. De inboedelverzekeraar zal dan wel in de rechten van de buurman treden en op zijn beurt de bezitter van de hond aansprakelijk stellen. Als de bezitter opnieuw een aansprakelijkheidsverzekering heeft, regelen de twee verzekeraars alles verder onderling.
Schade bij het aanrijden van een huisdier
Wanneer een huisdier wordt aangereden door een auto, is het belangrijk om te weten wie er aansprakelijk is voor de ontstane schade. Dit is sterk afhankelijk van de situatie. Het kan bijvoorbeeld dat een huisdier op een plek loopt waar het niet mag zijn, bijvoorbeeld op de snelweg, waardoor de eigenaar van het dier aansprakelijk is. Maar het kan ook dat de autobestuurder een fout heeft gemaakt.
Huisdieren en het verspreiden van ziektes
Huisdieren kunnen niet alleen lichamelijke schade veroorzaken, maar ook ziektes verspreiden. Denk bijvoorbeeld aan honden die rabiës (hondsdolheid) kunnen overdragen of katten die toxoplasmose kunnen verspreiden. In sommige gevallen kan de eigenaar van het huisdier hiervoor aansprakelijk worden gesteld als deze niet de juiste maatregelen heeft genomen om verspreiding te voorkomen.
Burenhinder door huisdieren
Burenhinder door huisdieren is een veelvoorkomend probleem. Huisdieren kunnen overlast veroorzaken door te blaffen, te miauwen of te krabben aan de muur of deuren. Ook kan de geur van urine of uitwerpselen voor overlast zorgen. In sommige gevallen kunnen huisdieren ook schade veroorzaken aan de eigendommen van buren. De eigenaar van het dier kan dan aansprakelijk worden gesteld.
Wat als er geen aansprakelijkheidsverzekering is?
Dan moet de bezitter van het huisdier de schade zelf vergoeden. Deze schade kan heel hoog oplopen, zeker als er letselschade is of als het slachtoffer met inkomensverlies krijgt af te rekenen. De bezitter van het huisdier kan hierdoor alles verliezen.
Een uitspraak van Rechtbank Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2017:7453) toont aan hoe snel schadevergoedingen kunnen oplopen. Toen bevond een vrouw zich in een woning van de beklaagde. De hond zou zich dreigend tegenover haar hebben uitgelaten en de beklaagde zou haar gevraagd hebben om afstand te nemen. Zij zou daarentegen met een brillenkoker een stap richting de hond hebben gezet. Voor de hond was dat voldoende om toe te slaan en hij greep haar bij de arm.
De hond weigerde haar te lossen tot er met een mes op de hond werd ingestoken. Het merendeel van de vrouw haar bovenarm was afgestorven. Zij kan niet meer fietsen, kan enkel nog rijden met een automaat, kan nog moeilijk huishoudelijke taken zelfstandig uitvoeren, heeft te kampen met psychische gevolgschade en kan haar werk niet meer opnemen nu zij geen computer meer kan gebruiken. Haar verlies aan arbeidsvermogen tot aan de pensioengerechtigde leeftijd was onder andere voor rekening van het baasje. De actie van de hond kostte hem een slordige € 372.553. En nu maar hopen dat hij een aansprakelijkheidsverzekering had.
Do's-and-don'ts bij schade door een huisdier?
Het is in ieder geval belangrijk om kalm te blijven. Vaak worden slachtoffers meteen kwaad en beginnen ze te schelden, maar dat maakt helemaal niks uit. Het is beter om gewoon kalm te blijven. Het baasje van het huisdier had het allicht ook niet gewild, zal ook wel over zijn toeren zijn en nu is het echt niet het moment om elkaar verder op te hitsen. Blijf kalm, noteer de gegevens van het baasje, noteer de gegevens van getuigen, neem foto's enzovoort.
Wanneer er ook sprake is van een strafbaar feit moet er daarnaast aangifte worden gedaan bij de politie. Dat is natuurlijk niet altijd het geval. Relevant is in ieder geval artikel 425 van het Wetboek van Strafrecht. Dit artikel stelt dat “hij die geen voldoende zorg draagt voor het onschadelijk houden van een onder zijn hoede staand gevaarlijk dier” strafbaar is. Vooral wanneer het duidelijk is dat een hond een agressieprobleem heeft, niet aangelijnd is en ook nog eens geen muilkorf heeft, is het aangeraden om aangifte te doen.
Wanneer er sprake is van letselschade moet het slachtoffer altijd naar de arts gaan. Dat is niet alleen belangrijk voor de nodige verzorging, maar ook in het kader van de vaststellingen.
Onthoud verder dat iedereen een schadebeperkingsplicht heeft. Volg dus netjes de behandeling die door de arts wordt voorgeschreven.
Stappenplan bij schade door een hond
Bij een bijtincident of andere schade die wordt veroorzaakt door een hond, is het belangrijk om correct en doordacht te handelen. Niet alleen voor de eigen veiligheid, maar ook om de compensatie voor de geleden schade te vergemakkelijken. Of het nu gaat om het vallen over een loslopende hond of een bijtincident, het is aan te raden om dit stappenplan te volgen na een dergelijk incident.
Noteer alle gegevens
Het vastleggen van informatie is cruciaal. Noteer daarom de persoonlijke gegevens van alle betrokken partijen, inclusief getuigen. Het gaat dan om hun namen, adressen, contactgegevens en informatie over de hond(en), zoals het ras, de uiterlijke beschrijving en de leeftijd.
Documenteer het incident
Schrijf een gedetailleerd verslag van het gebeuren. Leg vast wat er gebeurd is, wie erbij betrokken was en de reacties van zowel de honden als de mensen. Voeg foto’s en/of video’s toe als bewijs. Neem zeker ook foto’s van eventuele kwetsuren en laat de medische schade vastleggen door een professional.
Probeer het onderling op te lossen
In minder ernstige gevallen kun je proberen de zaak onderling te regelen. In principe valt de schade onder de aansprakelijkheidsverzekering van de hondeneigenaar, waardoor een oplossing over het algemeen vrij snel bereikt kan worden. Stuur een aansprakelijkheidsstelling naar de eigenaar van de hond of regel dit via de AVP-verzekering van de eigenaar. Hierin eis je een vergoeding voor de geleden schade. Voeg documentatie van het incident en de gevolgen ervan toe.
Doe aangifte of melding
Bij ernstigere incidenten is het aan te raden om aangifte te doen bij de politie. Dit is essentieel voor het officieel vastleggen van het incident en kan nodig zijn voor verdere juridische stappen.
Onderneem juridische stappen
Indien de bovenstaande stappen niet leiden tot een bevredigende oplossing, kun je ook juridische stappen overwegen. Raadpleeg een advocaat om de haalbaarheid en de te volgen procedure te bespreken. In principe zal dit inhouden dat je aan de rechter vraagt om een uitspraak te doen over de aansprakelijkheid en de schadevergoeding. Als je een rechtsbijstandverzekering hebt, neem dan zeker contact op met deze verzekeraar om ondersteuning te vragen.
Veelgestelde vragen over de aansprakelijkheid voor schade door huisdieren
Veel mensen hebben huisdieren, zoals honden of katten, en genieten van hun gezelschap. Helaas kan het voorkomen dat het huisdier onbedoeld schade veroorzaakt. Denk bijvoorbeeld aan een hond die iemand bijt of een kat die schade aanricht aan andermans eigendommen. In deze FAQ over schade door huisdieren worden verschillende vragen beantwoord die kunnen helpen bij het begrijpen van de aansprakelijkheid bij dit soort situaties.
Wanneer is er sprake van eigen schuld?
Er is sprake van eigen schuld als het slachtoffer zich onrechtmatig heeft gedragen of onvoorzichtig is geweest. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer het slachtoffer een hond agressief benadert of wanneer het slachtoffer zonder toestemming een hondenren opent.
Dekt de verzekeraar ook schade aan mijn eigen huisdier?
De aansprakelijkheidsverzekering dekt in principe alleen de aansprakelijkheid of de schade veroorzaakt aan derden. Schade die de eigen hond tijdens een gevecht met een hond van een andere voetganger oploopt, wordt in principe niet gedekt. Soms zijn huisdieren wel verzekerd door de inboedelverzekering, maar enkel wanneer ze in de woning aanwezig zijn. Bovendien wordt de schadevergoeding dan op de dagwaarde berekend en niet op de aanschafwaarde. Bij een oude hond zal de schadevergoeding dan ook heel beperkt zijn.
Welke dieren zijn verzekerd door de aansprakelijkheidsverzekering?
Dit varieert van polis tot polis, maar het gaat in principe om hobby- en gezelschapsdieren. Hieronder vallen huisdieren, maar bijvoorbeeld ook paarden en kleinvee. Vooral wanneer het gaat om grote groepen dieren waarbij de omvang eerder beroepsmatig wordt, kan dat al eens problemen opleveren. In dergelijke situaties is het aangeraden om goed te overleggen met de verzekeraar om een passende aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten.
Wie moet de schade vergoeden bij de aanrijding van een hond?
Hier geldt het klassieke aansprakelijkheidsrecht. Een dier hoort natuurlijk niet op de weg, maar als een auto met veel te hoge snelheid komt aangescheurd kan er natuurlijk sprake zijn van een eigen fout. De situatie is bovendien anders wanneer de hond, samen met het baasje, gepast de weg oversteekt. Als de bestuurder aansprakelijk is, moet zijn WA-autoverzekering de schade aan de hond vergoeden. Zijn cascoverzekering zal de schade aan de wagen vergoeden. Als het baasje aansprakelijk is, zal zijn aansprakelijkheidsverzekering de schade aan de wagen vergoeden.
Ben ik aansprakelijk als mijn huisdier een ziekte overdraagt?
De overdracht van een ziekte gebeurt niet vanuit de “eigen energie” van een dier en hierdoor is het baasje vaak niet aansprakelijk, maar er zijn uitzonderingen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor een kat die iemand krabt en zo de kattenkrabziekte overdraagt. In dat geval ontstaat de schade wel uit de eigen energie van het dier. Een ander voorbeeld is wanneer het baasje zelf een fout maakt, bijvoorbeeld door moedwillig een dier andere dieren of mensen te besmetten.
Heeft een fout van het baasje gevolgen?
Wat de aansprakelijkheid voor huisdieren betreft zal men zich nog steeds beroepen op de risicoaansprakelijkheid omdat de bewijslast eenvoudiger is. Bij de foutaansprakelijkheid moet men dan ook de fout van het baasje bewijzen. Verzekeringstechnisch kan het anderzijds wel gevolgen hebben. Een aansprakelijkheidsverzekering voor huisdieren zal in principe de schade niet vergoeden als het baasje schuld treft. Stel bijvoorbeeld dat een loslopende hond een kind bijt. Als die hond uit eigen energie ontsnapt is, zal de verzekeraar de schade vergoeden. Als het baasje zelf beslist om de hond zonder leiband los te laten lopen, dan is dat op zijn eigen verantwoordelijkheid.
Mijn paard heeft iemand getrapt die zomaar in de stal was gelopen. Maakt dat een verschil?
De actie van de betrokkene wil niet zomaar zeggen dat de bezitter van het paard niet meer aansprakelijk is. Wel kan het gebeuren dat de rechter oordeelt dat hier sprake is van eigen schuld. Dat wil zeggen dat een deel van de schade niet door de bezitter van het paard (of zijn verzekeraar) te vergoeden is. Eventueel kan de rechter de eigen schuld via een billijkheidscorrectie corrigeren. Veel zal dan ook afhankelijk zijn van de praktijkstudie.
Heeft een exoneratiebordje wel zin?
Op de manege en op de hondenschool zijn er wel vaker bordjes te vinden waarbij de directie aangeeft niet aansprakelijk te zijn voor ongevallen. Ten aanzien van de wettelijke aansprakelijkheid heeft dat weinig zin. Het blijft mogelijk om de manege of de hondenschool aansprakelijk te stellen. Als er al wordt geoordeeld dat er sprake is van een onderling gemaakte afspraak, geldt bovendien dat zo'n afspraken niet onredelijk mogen zijn. Hier is dat natuurlijk wel het geval. Daarom heeft dat bordje inderdaad geen zin, behalve dan als iemand dat niet weet en daardoor geen claim indient.
Ben ik verplicht om bij de politie aangifte te doen bij schade door een huisdier?
Nee, je bent niet wettelijk verplicht om aangifte te doen bij schade veroorzaakt door een huisdier. Deze aangifte kan wel nuttig zijn voor het verkrijgen van een schadevergoeding van de eigenaar van het huisdier, vooral als de aansprakelijkheid wordt betwist. Aangifte doen is vooral nuttig voor een formele vastlegging van het incident, wat in juridische procedures van pas kan komen. Ook bij ernstige honden met gevaarlijke honden is het aan te raden om aangifte te doen bij de politie.